مجموعه دیفرانسیل چیست؟

دیفرانسیل به مجموعه قطعات و چرخ‌دنده‌هایی گفته می‌شود که وظیفه انتقال درست توان متناسب با شرایط از میل‌گاردان یا شفت خروجی گیربکس به پلوس‌ها و چرخ‌ها را دارد. این قطعات برای عمر بالاتر و کاهش دما براثر اصطکاک و همچنین روان کاری، از روغن مخصوص خود استفاده می‌کنند.

وظیفه مجموعه دیفرانسیل

در ابتدا، مسیر انتقال قدرت خودروهای دیفرانسیل عقب از میل‌گاردان تا پلوس‌ها را با هم به‌طور ساده بررسی می‌کنیم. ابتدا فلانچ انتهایی میل‌گاردان سپس دنده پینیون و دنده کرانویل بعد از آن هوزینگ دیفرانسیل و در انتها پلوس.

وظایف مشترک هر دیفرانسیل: افزایش گشتاور و کاهش دور برای افزایش قدرت خودرو، انتقال نیرو از میل‌گاردان یا شفت خروجی گیربکس به پلوس و چرخ‌ها، تغییر مجزا دور هر چرخ محرک در مسیرهای منحنی و پیچ‌ها برای پایداری بهتر (چرخ داخل پیچ همیشه مسافت کمتری نسبت به چرخ خارج پیچ طی می‌کند بنابراین نیاز به مکانیزم هماهنگ‌کننده سرعت چرخ‌ها داریم). همچنین دیفرانسیل عقب به‌طور مجزا وظیفه تغییر ۹۰ درجه نیروی دورانی از میل‌گاردان به چرخ‌ها را دارد اما اکثر خودروهای محرک جلو به دلیل موازی بودن پیشرانه و جعبه دنده با پلوس و چرخ‌ها، نیازی به تغییر ۹۰ درجه‌ای نیرو نیست.

البته باید گفت خودروهای تمام برقی با ۱ موتور در جلو یا عقب هم دارای دیفرانسیل هستند اما مدل‌های برقی مانند ریماک نورا که یک موتور بر روی هر چرخ دارند، به دلیل نداشتن سیستم دیفرانسیل، فقط با ضریب final drive و reduction gear مخصوص خود به‌طور هوشمند و با توجه به زاویه فرمان سرعت موتورها را  تنظیم می کنند .

نگاهی به اجزا مجموعه دیفرانسیل

کرانویل و پینیون: این دو قطعه عمل کاهش دور و افزایش گشتاور را انجام می‌دهند. چرخ‌دنده محرک کوچک‌تر پینیون و چرخ‌دنده بزرگ‌تر متحرک کرانویل نام دارد. ترکیب این دو چرخ‌دنده یک نسبت دنده به نام ضریب دیفرانسیل یا final drive را به وجود می‌آورد. چرخ‌دنده‌های پینیون و کرانویل دیفرانسیل عقب اغلب از نوع پرکاربرد منحنی و هیپوئیدی هستند که مرکز پینیون پایین‌تر از مرکز کرانویل قرار می‌گیرد؛ این موضوع باعث می‌شود طول میل‌گاردان کاهش یابد و راحتی سرنشینان افزایش و درگیری دندانه‌ها به نسبت مدل ساده نرم‌تر و بی‌صداتر شوند. از نقاط ضعف چرخ‌دنده هیپوئیدی می‌توان به اتلاف توان بیشتر نسبت به نمونه ساده اشاره کرد. در اکثر خودروهای دیفرانسیل جلو به دلیل هم‌راستا و موازی بودن دوران پیشرانه و چرخ‌های محرک و عدم نیاز به تغییر ۹۰ درجه نیرو، چرخ‌دنده‌های کرانویل و پینیون از نوع چرخ‌دنده موازی مارپیچی هستند.

(توصیه می‌شود هنگام خرید این دو قطعه، هردو را با هم و به‌صورت یک مجموعه خریداری کنید تا با هم همخوانی بیشتری داشته باشند زیرا هنگام ساخت هر کرانویل و پینیون، این دو با هم به‌صورت هماهنگ تولید می‌شوند).

مجموعه هوزینگ: این مجموعه که وظیفه هماهنگ کردن سرعت چرخ‌ها را دارد و متشکل از دنده ابتدا پلوس (دنده اسپایدر)، دنده هرزگرد، رولبرینگ‌ها و واشرهای مخصوص خود و میل دنده هرزگرد است. مجموعه هوزینگ با مکانیزم خود می‌تواند سرعت چرخ‌های محرک را بسته به نوع شرایط تغییر دهد تا خودرو اصولی‌تر بپیچد و خطر واژگونی و ناپایداری خودرو کاهش یابد.

از دیگر قطعات مجموعه دیفرانسیل می‌توان به رولبرینگ ها، شیم ها، واشرهای آب‌بندی و پیش بار، کاسه نمدها و… اشاره کرد.